Zor Durumda Sakin Kalabilmek | By Nicole Bayes-Fleming

Bir takımın yıldız futbol oyuncusu penaltı atışını kaçırabilir, ünlü bir ses sanatçısı konserinde şarkı sözlerini unutabilir ya da işinde oldukça başarılı bir yönetici randevu verdiği bir görüşmeyi unutabilir.

Bazen baskı altındayken birinin boğulurcasına öksürük krizine girdiğine şahit oluruz. Bu durum her ne kadar sıra dışı bir olaymış gibi görünse de, hepimiz farklı durum ya da olaylarla benzer şekilde karşılaşabiliriz. Örneğin bir iş görüşmesine hazırlanırken, önemli bir sınavda başarılı olmaya çalışırken, yeni tanıştığımız birini etkilemeye çalışırken ya da başarılı bir sunum yapmak için uğraşırken bu durumla bizim başımıza gelebilir.

Peki, neden baskı altındayken panikliyoruz? Ve bunu engellemek için ne yapabiliriz?

Eğitimci Pen-Pen Chen baskının neden bu duruma yol açtığını Ted-Ed konuşmasında anlatıyor.

Dikkatinizi Nereye Yönlendireceğinizi Seçin

Tehlike anında ya da kendimizi baskı altında hissettiğimiz anlarda, sakinliğimizi koruyabilmek için büyük çaba sarf ederiz. Ancak böyle durumlarda en büyük düşmanımız dikkatimizin dağılmasıdır.

Chen, “Zihnimiz endişe, şüphe veya korkuyla doluyken bundan en çok performansımız olumsuz etkilenir. Zihin, dikkatini yapılması gereken işe yöneltmek yerine, bu olumsuz duygularla ilgilenmek zorunda kalır.” diyor konuşmasında.

Bunun sebebi oldukça basittir. Örneğin bir sunum yapacağımızı varsayalım.

Dikkatimizi “Çok mu erken geldim? Öyle söylemeseydim ne olurdu acaba? Beni beğenecekler mi? Ne kadar zamanım kaldı?" gibi korku dolu düşüncelere yönelttiğimizde, yapacağımız sunuma odaklanamayız. Ancak dikkatimizi nereye yönlendireceğimizi seçebildiğimiz (ve pek tabi nereye yönlendirmeyeceğimizi) zaman başarılı olabiliriz.

“Zihnimiz; endişelerimiz, şüphelerimiz veya korkularımızla doluyken bundan en çok performansımız olumsuz etkilenir. Zihin, dikkatini yapılması gereken işe yöneltmek yerine, bu olumsuz duygularla ilgilenmek zorunda kalır.”

“Birbiriyle ilgili ya da ilgisiz tüm düşünceler aynı ilgi için yarıştıklarında mutlaka bir tanesi ödün vermek durumundadır. Beyin çok fazla bilgiyi tek bir seferde işleyemez.” diyor Chen.

Kendi Önünüzden Çekilin

Panik olmamızın nedenlerinden biri de sürekli olarak yaptığımız işi sorgulamamız, diğer bir deyişle süreci aşırı derecede analiz etmemizdir.

“ Farkında olmadan yaptığımız bütün işlerde, bu tarz boğulma, adeta nefesimizin kesilmesi hissine daha açık, daha yatkın oluyoruz.” diyor Chen.

Bir golf yarışmasındaki oyuncaların performanslarını inceleyen bir araştırma, oyuncuların ‘putting’ adlı vuruşu sürekli yaptıkları için topa hiç düşünmeden vurduklarını ortaya çıkarmış. Araştırma, oyunculara ‘putting’ vuruşunun detaylarını düşünerek en doğru şekilde atış yapmaları söylendiğinde, oyuncuların daha kötü bir performans sergiledikleri sonucunu ortaya çıkartmış.

Chen konuyla ilgili, “Bir beceri otomatik hale dönüştüğünde, o becerinin teknik detaylarını düşünmek performansınızı olumsuz yönde etkiler.” yorumunda bulunuyor.

Baskı Altındayken Sakin Kalmanın 3 Yolu

Büyük bir etkinlik öncesinde gergin hissetmemiz kaçınılmazdır. Ancak bu yapacağımız konuşmanın sözlerini unutacağımız ya da yeni tanıştığımız birinin önünde kendimizi küçük düşüreceğimiz anlamına gelmesin. Sakin kalabilmek için bu üç öneriyi dikkate almanızı öneriyoruz:

1. Zor duygularla kalabilmenin yollarını öğrenin. Eğer yakın gelecekte sizin için gergin sayılabilecek bir olayın gerçekleşeceğini biliyorsanız, yapacağınız en doğru şey gerginlikten, kaçmak değil, aksine o duruma eşlik etmek, yaşayacağınız stres ile dans etmek olacaktır. Bunu başarabilmenin yollarından bir tanesi zorlanma duygusunu tanımak ve onunla kalabilmeyi öğrenmekten geçiyor.

İş arkadaşlarınıza bir sunum mu yapmanız gerekiyor? Kendi başınıza çalışmak yerine, sunumunuzu birkaç arkadaşınıza önceden yapın. Ya da Bir saate kısa bir sürede sınava mı hazırlamanız gerekiyor? Çalışma kartları hazırlamak yerine, çıkabilecek soruları cevaplamaya çalışın.

2. Performans öncesi rutini oluşturun.

Gergin bir “olay” öncesinde birkaç derin nefes alın, biraz esnetme hareketi yapın ya da sevdiğiniz, güvendiğiniz biriyle kısa bir telefon görüşmesi yapın. “Büyük” olaydan önce alacağınız birkaç küçük önlem, endişe sarmalına girmenizi engelleyerek, kendinizden emin bir şekilde performansınızı sergilemenize yardımcı olur.

3. Odaklanmak için mindfulness (farkındalık) tekniklerinden faydalanın.

Durumunuzu aşırı derecede analiz etmemek için, dikkatinizi endişelerinizden uzaklaştırarak, yaptığınız işe yönlendirmeyi deneyin. Mindfulness (farkındalık) teknikleri sakin olmanız ve yaptıklarınıza odaklanabilmeniz konusunda sizi yardımcı olur. Böylelikle siz de endişe verici olaylar karşısında hazırlıksız yakalanmamış olursunuz. Olayları ‘oldukları’ gibi görebilir ve dikkatinizi başka bir yöne kaydırabilirsiniz. Stres altında ya da aşırı yorgun olduğunuz durumlarda zihninize odaklanabilmek için Mindfulness Pratiklerini deneyimleyebilirsiniz.

Kaynak: https://www.mindful.org/how-to-stay-calm-under-pressure/